Meer informatie over MijnOLVG
In MijnOLVG kunt u uw persoonlijke gegevens van OLVG inzien en beheren. U kunt bijvoorbeeld uw afspraken bekijken, onderzoeksuitslagen inzien en korte vragen stellen.
Lees verder
Zorgpad
Alvleesklierkanker : stap voor stap onderzoek en behandeling
: kenmerken van dit zorgpad
Persoonlijk behandelplan
Een team van verschillende specialisten geeft u advies voor een persoonlijk behandelplan.
Uw contactpersoon
U heeft in elke fase van uw behandeling een vaste contactpersoon. Dit is de casemanager.
Samenwerking
Voor de behandeling van alvleesklierkanker werken we veel samen met andere ziekenhuizen, zoals het Amsterdam UMC.
Over alvleesklierkanker
De alvleesklier is een orgaan in de buik. De klier maakt hormonen die ervoor zorgen dat het suikergehalte in het bloed goed is. De alvleesklier maakt ook enzymen. De enzymen helpen bij het verteren van voedsel in de darmen.
Kanker kan op verschillende plekken in de alvleesklier zitten. Bij de meeste mensen zit de kanker in de kop van de alvleesklier. Bij sommige mensen in het midden van de alvleesklier of in de staart van de alvleesklier.
Er zijn verschillende soorten alvleesklierkanker. Dit is afhankelijk van het type weefsel van de tumor.
De meeste patiënten hebben een adenocarcinoom. Dat is een tumor in de afvoerbuisjes van de alvleesklier. Deze tumor zit vaak in de kop van de alvleesklier en heet ook wel pancreaskopcarcinoom.
Heel soms ontstaat een andere soort tumor in de alvleesklier. Bijvoorbeeld een neuro-endocrine tumor, ook wel NET genoemd.
Alvleesklierkanker komt iets vaker voor bij mannen dan bij vrouwen. De meeste mensen met alvleesklierkanker zijn ouder dan 60 jaar. Alvleesklierkanker wordt vaak laat ontdekt omdat de klachten erg onduidelijk kunnen zijn. Alvleesklierkanker heet ook wel pancreascarcinoom.
Zo ontstaat kanker
Uw lichaam maakt steeds nieuwe cellen aan. Soms gaat er bij het maken van nieuwe cellen iets mis. Er kan dan een kwaadaardig afwijking ontstaan: een tumor.
Klachten bij alvleesklierkanker zijn afhankelijk van de plaats van de tumor in de alvleesklier. De klachten hangen ook af van hoe groot de tumor is.
Een tumor in de kop van de alvleesklier komt het meest voor: een pancreaskopcarcinoom. De tumor kan ervoor zorgen dat u geelzucht krijgt. Dit geeft vaak jeuk. De oorzaak is dat de gal uit de galblaas niet meer weg kan stromen naar de darmen. Geelzucht heet ook icterus.
Andere klachten door alvleesklierkanker:
- pijn in de bovenbuik
- minder zin om te eten
- misselijk zijn
- veranderingen bij ontlasting
- verminderen van uw lichaamsgewicht
Als u een verandering merkt bij uzelf, is het belangrijk om naar de huisarts te gaan. Als het nodig is, kan de huisarts u verwijzen naar de maag-darm-leverarts in OLVG.
Over het zorgpad alvleesklierkanker
Het zorgpad alvleesklierkanker bestaat uit verschillende stappen. U volgt deze stappen als u onderzoek en behandeling voor alvleesklierkanker krijgt. Tijdens het zorgpad alvleesklierkanker krijgt u te maken met artsen en verpleegkundigen van verschillende specialismen. Deze artsen en verpleegkundigen werken samen en overleggen met elkaar wat voor u de beste behandeling is. De arts bespreekt het advies voor uw behandeling met u. U beslist samen met de zorgverlener welke behandeling u wilt.
Voor uw onderzoeken of behandelingen moet u naar verschillende afdelingen in OLVG. U kunt afspraken hebben in OLVG, locatie Oost en OLVG, locatie West. Als u bestraling krijgt, verwijst de arts u meestal naar het Amsterdam UMC.
Stap 1
Onderzoek en diagnose
Er kunnen verschillende onderzoeken nodig zijn om vast te stellen of u alvleesklierkanker heeft.
- Bloedonderzoek bij kanker
- CT-scan met contrastmiddel: onderzoek om ziektes en afwijkingen op te sporen.
- Endoscopische ultrasonografie: onderzoek van de maag, slokdarm en alvleesklier
- ERCP: onderzoek van de galwegen en de afvoergang van de alvleesklier.
Diagnose
Als de uitslagen van de onderzoeken bekend zijn, bespreekt een team van zorgverleners deze uitslagen van de onderzoeken. Het team overlegt over de beste behandeling in uw situatie. De arts bespreekt het advies voor uw behandeling met u. U beslist samen met de zorgverlener welke behandeling u wilt.
Multidisciplinair oncologisch overleg
Het team zorgverleners bestaat uit artsen, verpleegkundig specialisten en verpleegkundigen van verschillende afdelingen. Dit heet een multidisciplinair team. Het overleg heet een multidisciplinair oncologisch overleg, ook wel MDO genoemd.
Het multidisciplinair team bestaat uit:
- maag-darm-leverartsen
- chirurgen
- internist-oncologen
- radiologen
- verpleegkundig specialisten
- pathologen
- radiotherapeuten
- artsen Amsterdam UMC, gespecialiseerd in alvleesklierkanker
Registratie van kanker
Om kanker te kunnen bestrijden willen we er alles over weten. Artsen en onderzoekers hebben daarom zoveel mogelijk gegevens nodig over patiënten met kanker. Het Integraal Kankercentrum Nederland verzamelt de gegevens van alle patiënten met kanker in Nederland.
U kunt hier meer over lezen in de folder van het Integraal Kankercentrum Nederland.
Stap 2
Afspraak
U kunt 1 of meerdere afspraken hebben nadat de diagnose bekend is.
Bij een operatie heeft u afspraken bij de polikliniek Maag-, Darm- en Leverziekten, Chirurgie of Oncologie.
Voorbereiden afspraak
Het kan helpen om voor uw afspraak uw vragen op te schrijven.
Wij adviseren u iemand mee te nemen: 2 horen meer dan 1.
U kunt het gesprek opnemen om later nog eens af te luisteren. Overleg dit eerst met uw zorgverlener.
Meer tips over het voorbereiden van uw afspraak staan bij elkaar op de webpagina: Zo bent u goed voorbereid
Polikliniek MDL
Locatie
OLVG, locatie Oost, Oosterpark 9
Oost, P1
Openingstijden
ma t/m vrij: 8.30 - 16.30 uur
Telefonisch bereikbaar
ma t/m vrij 8.15 - 12.00 uur en 12.30 - 16.15 uur
Polikliniek MDL
Locatie
OLVG, locatie West, Jan Tooropstraat 164
West, route 14
Openingstijden
op afspraak
Telefonisch bereikbaar
ma t/m vrij 8.15 - 12.00 uur en 12.30 - 16.15 uur
Stap 3
Behandeling
Voeding
Door de tumor is de vertering van voedsel vaak niet goed. U krijgt dan medicijnen om de vertering beter te laten gaan. Ook spreekt u een diëtist over de mogelijkheden om goed te kunnen eten en drinken.
Operatie alvleesklierkanker
Soms is voor de operatie een combinatie van chemotherapie en bestraling nodig.
- Een chemokuur bestaat uit medicijnen die de kankercellen doden of niet verder laten groeien. Deze medicijnen krijgt u via een infuus of als pillen.
- Bestraling is bedoeld om plaatselijk kankercellen te doden. We verwijzen u door naar het Amsterdam UMC
Er zijn enkele soorten operaties van de alvleesklier:
- De Whipple-operatie: verwijderen van de tumor en het deel van de alvleesklier waarin de tumor is gegroeid. Meestal moet de arts ook delen van andere organen verwijderen, zoals maag, galblaas, galgang en de 12-vingerige darm.
- PPPD-operatie: verwijderen van de tumor en het deel van de alvleesklier waarin de tumor is gegroeid. De maag blijft behouden.
- PRPD-operatie: verwijderen van de tumor en het deel van de alvleesklier waarin de tumor is gegroeid. Ook verwijdert de arts de sluitspier van de maag. De rest van de maag blijft behouden.
- Pancreas caudaal-staart-resectie: de chirurg verwijdert de pancreasstaart en soms ook de milt. In de milt kunnen uitzaaiingen zitten. De milt ligt tegen de alvleesklier aan.
Soms blijkt tijdens de operatie dat de pancreastumor niet verwijderd kan worden. De arts maakt dan een omleiding voor de afvoer van gal. Dit heet een bypass.
Als een operatie niet mogelijk is
Uw arts bespreekt met u de mogelijkheden om de klachten te beperken. Dit kan bijvoorbeeld zijn:
- Verminderen van pijnklachten. De chirurg kan u in OLVG verwijzen naar het Pijncentrum.
- De arts kan een buisje in de galweg maken. Via het buisje kan de gal worden afgevoerd. Dit heet een ERCP: Endoscopische Retrogade Cholangio en Pancreaticografie.
Palliatieve behandeling
Als u niet meer kunt genezen, kunt u kiezen voor een palliatieve behandeling. De palliatieve behandeling is bedoeld om de kwaliteit van uw leven zo goed mogelijk te laten zijn. De zorg kan het ziek zijn vertragen. Ook kan de behandeling gedaan worden om minder of geen klachten te hebben. Uw wensen en de wensen van uw naasten staan centraal.
Stap 4
Leven met of na kanker
Invloed op uw leven
Kanker en de behandeling van kanker kan veel invloed hebben op uw dagelijks leven. U kunt moe zijn, psychische klachten krijgen of uw uiterlijk verandert. Misschien heeft u vragen over bewegen of sporten of over gezond en lekker eten. Ook kan kanker invloed hebben op uw relatie en op uw gezin.
Er zijn vele organisaties en websites die informatie en hulp bieden tijdens en na uw behandeling van kanker. U kunt in OLVG hulp krijgen, maar er zijn ook plekken buiten OLVG waar u hulp en informatie kunt krijgen. U kunt de mogelijkheden met uw casemanager bespreken.
OLVG magazine over Leven & Kanker
In samenwerking met Stichting Ook ontwikkelde OLVG een magazine voor oncologie patiënten en hun naasten. In het magazine vind je een greep uit het aanbod van ondersteunende zorg die we binnen OLVG verzorgen, maar laten we ook zien wat onze partners van buiten het ziekenhuis bieden om patiënten te ondersteunen tijdens en na de behandeling. Ook staan er ervaringen in van patiënten die te maken krijgen met kanker.
Gekoppelde patiënteninformatie
Stap 5
Nacontrole en nazorg
Over nacontrole bij alvleesklierkanker
Na een behandeling kan alvleesklierkanker terugkomen. In het eerste jaar heeft u meestal elke 3 maanden een afspraak. In het tweede jaar heeft u 2 keer per jaar een afspraak. De 3 jaren daarna komt u 1 keer per jaar naar OLVG.
Over nazorg bij alvleesklierkanker
U kunt na uw behandeling nog klachten hebben. U kunt bijvoorbeeld erg moe zijn, of last hebben klachten als somberheid of angst.
Tijdens de nacontrole kunt u deze klachten bespreken met uw arts of verpleegkundig specialist. Uw arts of verpleegkundig specialist kan u advies en tips geven hoe u het beste met de klachten om kunt gaan. Als het nodig is, kan uw arts of verpleegkundig specialist u doorverwijzen naar een andere zorgverlener zoals een fysiotherapeut of een psycholoog.
Als u zich zorgen maakt omdat u klachten heeft tussen de controles in, kunt u altijd contact opnemen met de casemanager. Na 5 jaar kunt u bij uw huisarts terecht.
Angst voor terugkeer of uitzaaiingen
Het komt vaak voor dat iemand die kanker heeft gehad, na de behandeling bang is dat de ziekte terugkomt. De controles kunnen spannend zijn. U kunt uw zorgen met uw arts of verpleegkundig specialist bespreken. U kunt bijvoorbeeld afspreken om meer afspraken te krijgen via de telefoon als u dat fijner vindt.
