Meer informatie over MijnOLVG
In MijnOLVG kunt u uw persoonlijke gegevens van OLVG inzien en beheren. U kunt bijvoorbeeld uw afspraken bekijken, onderzoeksuitslagen inzien en korte vragen stellen.
Lees verder
Acne betekent jeugdpuistjes. De puistjes zitten in het gezicht, op de rug, op de borst, of op de schouders.
De huid bevat kliertjes die talg (een vettige beschermende stof) aanmaken. Als deze kliertjes verstopt of ontstoken raken, ontstaan er puistjes.
Acne komt vooral voor bij jongeren tussen de 15 en 25 jaar. Bijna iedereen krijgt in de puberteit wel acne, de één meer dan de ander. Een heel enkele keer begint acne pas op volwassen leeftijd.
Acne is een zichtbare huidaandoening, die behoorlijk vervelend kan zijn en psychische problemen kan geven.
Acne geneest uiteindelijk vanzelf. Medicijnen kunnen wel helpen om de acne te verminderen. Er zijn verschillende medicijnen tegen acne. Welk medicijn de arts voorschrijft hangt af van de ernst van de acne en of je al eerder een ander medicijn gehad hebt.
Medicijnen tegen acne hebben vaak pas na vier tot zes weken effect, terwijl eventuele bijwerkingen meestal al direct optreden. Daarom is het belangrijk om de behandeling vol te houden en niet te snel te stoppen.
Hieronder vind je meer informatie over de verschillende medicijnen tegen acne.
Wil je zonder recept een middel gebruiken om je acne te verminderen? Gebruik dan een middel met benzoylperoxide. Je kunt dit bij de apotheek of drogist kopen. Een middel met benzoylperoxide wordt niet vergoed, ook niet met een recept.
Benzoylperoxide 5% koop je meestal als gel. Het helpt bij puistjes met roodheid en gele puskopjes. Het werkt op drie manieren:
Hoe gebruik je benzoylperoxide?
Gebruik de gel 1 keer per dag 's avonds. Heb je een gevoelige of donkergekleurde huid? Gebruik het dan in het begin om de dag om irritatie van de huid te voorkomen. Was de huid eerst met lauw water en breng de gel dun aan. Was de gel ‘s ochtends weer van je huid af. In het begin van de behandeling kan je huid rood, branderig of schilferig worden. Pas na een paar weken zie je verbetering, dus stop er niet te snel mee. Gebruik de gel minimaal 6 weken.
Blekende werking
De gel heeft een blekende werking op haren, textiel (kleren) en metaal (bril en sieraden).
Vermijd UV straling
Vermijd zonnebaden en zonnebankgebruik tijdens het gebruik van benzoylperoxide.
Tretinoïne en adapaleen zijn alleen op recept verkrijgbaar. Het zijn gelijkwaardige middelen: ze bevatten hetzelfde bestanddeel (retinoïde) en werken beide even goed. Tretinoïne in crème of lotion is verkrijgbaar in verschillende sterktes. Adapaleen heeft één vaste sterkte.
Hoe gebruik je tretinoïne en adapaleen?
Breng tretinoïne of adapaleen 1 keer per dag ‘s avonds aan. Smeer het op de droge huid. Heb je een gevoelige huid? Gebruik het dan in het begin om de dag, of neem een minder sterke crème of lotion. De acne kan in het begin van de behandeling tijdelijk verergeren. Bijwerkingen zijn vooral huidirritaties, zoals roodheid, droogheid, schilfering, branderigheid en gevoeligheid voor zonlicht. Het kan weken duren voordat je enige verbetering ziet, dus stop er niet te snel mee. Gebruik het minimaal 6 weken.
Niet zwanger worden
Voorkom dat je zwanger wordt tijdens het gebruik van tretinoïne of adapaleen. Tijdens zwangerschap en borstvoeding mag je deze middelen niet gebruiken. Pas na 1 maand na het stoppen met tretinoïne of adapaleen is het veilig om zwanger te worden.
Helpen alleen benzoylperoxide of tretinoïne of adapaleen onvoldoende? Dan kun je dit combineren met een antibioticum lotion of gel voor op de huid (clindamycine of erytromycine). Deze antibiotica werken goed bij puistjes met roodheid en gele puskopjes. Antibioticum lotion of gel is alleen op recept verkrijgbaar.
Hoe gebruik ik antibioticum lotion of gel?
’s Ochtends gebruik je de antibioticum lotion of gel, ‘s avonds benzoylperoxide, tretinoïne of adapaleen. Clindamyine en erytromycine kunnen roodheid en branderigheid van de huid veroorzaken. Gebruik antibioticum lotion of gel minimaal 6 weken en niet langer dan 3 maanden.
Verbetert de acne onvoldoende met mildere middelen? Dan kun je antibiotica in de vorm van capsules of tabletten innemen. Doxycycline, tetracycline of erytromycine werken goed bij puistjes met roodheid en puskopjes. Antibiotica remmen de groei van bacteriën en verminderen de ontstekingsverschijnselen. Antibiotica zijn alleen op recept verkrijgbaar.
Het antibioticum van eerste keus is doxycycline. Je huid kan hierdoor wel gevoelig worden voor licht. Gebruik daarom bij zonnig weer een zonnebrandcrème met minimaal factor 15. Tetracycline en erytromycine werken ook, maar hebben andere nadelen.
Het gebruik
De tabletten doxycycline neem je één keer per dag in. De behandeling duurt ten minste 6 weken. Stop zodra je geen verbetering meer ziet, in overleg met je huisarts. Ook de antibiotica in tabletvorm combineer je met benzoylperoxide of tretinoine of adapaleen gel, die je op je huid smeert. Gebruik het antibioticum niet langer dan 3 maanden. Na het stoppen met het antibioticum is het verstandig om nog langer door te gaan met benzoylperoxide of tretinoine of adapaleen. Dit zorgt ervoor dat de acne langer onder controle blijft.
Isotretinoïne is een zwaar middel voor ernstige vormen van acne. Het is alleen op recept verkrijgbaar en je gebruikt het onder strenge controle van je huisarts of een huidarts. De behandeling duurt vier tot zes maanden. Gebruik het niet langer dan 6 maanden. Gebruik het niet gelijktijdig met een ander acnemiddel, want dat kan gevaarlijke bijwerkingen geven.
Bijwerkingen
Isotretinoïne kan ernstige bijwerkingen hebben, bijvoorbeeld bloedafwijkingen, leverafwijkingen, een verhoogd cholesterol of depressieve klachten. Isotretinoïne is ook zeer schadelijk voor het kind tijdens zwangerschap en borstvoeding.
Controles
Vanwege de mogelijke bijwerkingen moet je elke 4 weken op controle komen. Voor het starten van de behandeling, en ook tijdens de behandeling, wordt je bloed een paar keer gecontroleerd. De arts bekijkt of je depressieve klachten ontwikkelt en bij vrouwen ook of je niet zwanger bent.
Niet zwanger worden
Vanaf het allereerste begin van een zwangerschap is isotretinoïne zeer schadelijk voor het kind. Als je dit middel gebruikt, moet je zeker voorkomen dat je zwanger wordt. Anticonceptie is nodig vanaf 'minimaal 1 maand voordat je begint met de behandeling' tot 'minimaal 1 maand na de behandeling'. Ruim een maand na de behandeling is het weer veilig om zwanger te worden.
Bij mannen heeft isotretinoïne geen invloed op de aanmaak en de kwaliteit van zaadcellen.
Heb je ook een voorbehoedmiddel nodig? De anticonceptiepil kan vaak helpen de acne te verminderen. Het effect wordt meestal na 3 tot 4 maanden zichtbaar. Het maakt hiervoor niet uit welke anticonceptiepil je gebruikt.
Naast het gebruik van medicijnen helpen de volgende adviezen:
Laat je huid met rust
Laat je huid zoveel mogelijk met rust. Was je huid met lauw water en dep de huid daarna voorzichtig droog. Overmatig wassen, wrijven en masseren is onverstandig. Dat irriteert de huid en helpt niet.
Niet uitknijpen, niet peuteren
Knijp je puistjes niet uit en krab of peuter er niet aan. Hierdoor kunnen nieuwe puistjes en littekentjes ontstaan.
Alleen open mee-eters kun je eventueel voorzichtig uitdrukken met de zijkant van je vingers. Druk ze niet uit met je nagels. Je kunt open mee-eters ook uitdrukken met een comedonen-quetscher (een minilepeltje met een gaatje in het midden, verkrijgbaar bij de drogist). Was je huid met lauw water voordat je begint met uitdrukken.
Een dieet helpt niet
Het volgen van een speciaal dieet heeft geen zin. Er is geen verband aangetoond tussen voeding en acne. Chocolade, melkproducten, varkensvlees en vette voeding hebben geen invloed op acne.
Zonlicht helpt niet
Zonlicht helpt niet tegen acne. Ook een hoogtezon of zonnebank helpt niet. In een vochtige omgeving (tropen) kan de acne zelfs verergeren door zonlicht.
Praat erover als je je onzeker voelt.
Het kan zijn dat je je onzeker of ongelukkig voelt door al die puistjes. Of dat je je ervoor schaamt en er somber van wordt. Probeer er dan over te praten met iemand die je kent. Natuurlijk kan je ook op het spreekuur komen om erover te praten.
Het is belangrijk dat je een behandeling tegen acne volhoudt. Vaak zie je pas na weken effect. Bekijk met je huisarts na vier tot zes weken hoe het met de behandeling gaat. Maak daarvoor een afspraak. Helpt een behandeling niet? De huisarts kan je dan een ander middel voorschrijven.
Heb je littekens gekregen van de acne? Mogelijk helpt dan een laserbehandeling door een huidtherapeut.
Op de website van de Nederlandse huidartsen kun je meer informatie over acne vinden.
Meer informatie over medicijnen vind je op apotheek.nl.
De informatie over acne is gebaseerd op de wetenschappelijke richtlijn voor huisartsen, de NHG-Standaard Acne.
Als u erge acne heeft, kan de huisarts u verwijzen naar een dermatoloog van OLVG. De dermatoloog bespreekt met u welke behandeling het beste bij u past.
Heeft u na het lezen van deze informatie nog vragen? Stel uw vraag aan de polikliniek via MijnOLVG. Op werkdagen kunt u ook bellen.
Polikliniek Dermatologie, locatie Oost, P1
020 510 86 84 (op werkdagen van 08.15 tot 16.15 uur)
Polikliniek Dermatologie, locatie West, route 16
020 510 86 84 (op werkdagen van 08.15 tot 16.15 uur)
Een deel van de informatie op deze pagina komt van Thuisarts.nl. Thuisarts.nl wordt gemaakt door het Nederlands Huisartsen Genootschap. De Federatie Medisch Specialisten, Patiëntenfederatie Nederland en Akwa GGZ werken mee aan Thuisarts.nl.