home

Brandwond : eerst water, de rest komt later

Een brandwond komt als de huid in contact komt met extreme temperaturen, zoals hitte, kou of een chemische stof. De huid en de onderliggende weefsels kunnen dan beschadigen. Meestal koelen we een brandwond met zacht stromend lauw water of natte steriele doeken. De behandeling hangt af van de ernst van de brandwond. Als het nodig is, krijgt de patiënt pijnstilling of antibiotica.
Thuisarts logo Onderstaande informatie is afkomstig van Thuisarts.nl

Wat zijn brandwonden?

Als u zich ergens aan brandt, ontstaat op die plek een brandwond. Er zijn verschillende soorten brandwonden:
  • Een eerstegraads brandwond is een rode, droge, pijnlijke plek. De verbrande huid ziet er hetzelfde uit als bij verbranding door de zon.
  • Een oppervlakkige tweedegraads brandwond is ook rood en pijnlijk, maar nu ontstaan er ook blaren. De wond is vochtig bij kapotte blaren.
  • Bij een diepe tweedegraads brandwond is de huid vlekkerig rozerood met witte plekken. Ook nu zijn er blaren. De wond doet weinig tot geen pijn.
  • Een derdegraads brandwond is geelwit of bruin en voelt stug of leerachtig aan. De wond doet geen pijn, terwijl het juist een ernstige verbranding is. De brandwond is zo diep dat de zenuwuiteinden in de huid kapot zijn. Daardoor voelt u geen pijn meer. Als de huid nog erger verbrandt, ontstaan er zwarte plekken. Dit heet verkoling.

Waardoor ontstaan brandwonden?

  • Brandwonden kunnen komen door contact met heet water of vet: een theepot of frituurpan die omvalt, te heet badwater of spetterende bakboter. 
  • Dan is er natuurlijk direct vuur of een heet voorwerp zoals een kachel, hete ovenschaal of kookplaat. 
  • Sommige schoonmaakmiddelen of afbijtmiddelen kunnen brandwonden op de huid geven. Als deze middelen per ongeluk worden gedronken, kunnen de mond en slokdarm ernstig verbranden. 
  • Bij te lang of onbeschermd zonnen of onder de zonnebank liggen, kunnen grote delen van uw huid verbranden zonder dat u dat direct merkt. 
  • Elektriciteit kan plaatselijk (op het aanrakingspunt) diepe verbranding geven. Bij elektrische hoogspanning kunnen zenuwbanen, hart en luchtwegen beschadigen. 
  • Uw keel en longen kunnen verbranden door het inademen van stoom of hete lucht.

Welke brandwonden kunnen kwaad?

Een verbranding geeft meestal schrik en pijn. De ernst van een brandwond is niet alleen afhankelijk van de diepte van de verbranding. Ook de grootte van de wond en de manier waarop de huid verbrand is tellen mee.

Verbranding van een groot deel van het lichaam, zoals de hele rug of een been, kan gevaarlijk zijn. Uit grote brandwonden loopt namelijk veel vocht, met het risico op uitdroging van het lichaam.
Infecties kunnen een brandwond ernstiger maken. Als er veel huid verbrand is, kunnen bacteriën gemakkelijk een infectie veroorzaken. Bij diepe tweede- en derdegraads brandwonden heeft u bijvoorbeeld kans op een tetanusinfectie.

Eerste- en oppervlakkige tweedegraads brandwonden genezen meestal binnen 14 dagen, bijna altijd zonder littekens achter te laten.

De genezing van diepere tweedegraads en derdegraads brandwonden duurt langer. Vooral bij derdegraads brandwonden ontstaan littekens. Door deze littekens kan de huid vergroeien. Als zo’n litteken bij een gewricht ontstaat, kan het gewricht daarna soms moeilijker bewegen.

Wat kunt u zelf doen bij verbranding?

Als het nog brandt:

  • Doof de vlammen en brandende kleding door de persoon over de grond te rollen of door het brandend lichaamsdeel af te dekken met een blusdeken, een niet-synthetisch kleed of textiel. Begin bij het hoofd (vooral gezicht) en werk naar beneden.
  • Ga altijd zo snel mogelijk koelen met water. Als u buitenshuis bent en er is geen ander water dan natuurwater in de buurt: steek het verbrande lichaamsdeel dan in sloot of plas of spring er bij veel verbranding desnoods in. Pas bij koud water op voor onderkoeling. Is het te koud, maak dan een kledingstuk nat en houdt dat tegen de brandwond.

Bij contact met een chemisch middel dat brandwonden kan geven:

  • Spoel de brandwond 45 tot 60 minuten met water.
  • Als u het middel in uw oog heeft gekregen, spoelt u het oog minstens 10 minuten met lauw water. Hoe u dit kunt doen, leest u in Ik heb een bijtende stof in mijn oog.

Bij verbranding door elektriciteit:

  • Schakel indien mogelijk de elektriciteit uit. Of verbreek het contact tussen de persoon en de elektriciteit. Let op: Raak de persoon niet aan! Maar verbreek het stroomcontact met iets dat geen stroom geleidt, bijvoorbeeld met een houten bezemsteel of stok.
  • Koel hierna zo snel mogelijk de zichtbare brandwond met water.

Na elke verbranding:

  • Koel direct onder lauw stromend kraanwater. Dat vermindert de pijn, reinigt de wond en voorkomt dat de verbranding verder gaat.
    Houd de brandwond 10 tot 20 minuten onder de kraan of douche. Water tussen 15 en 30 graden Celsius is goed. IJskoud water geeft kans op onderkoeling en pijn. Als er geen stromend water is, kunt u natte lappen gebruiken.
  • Trek ook zo snel mogelijk kleren en sieraden uit zodat u ziet waar de brandwond zit. Zo kunt u goed koelen. Laat kleding die aan de brandwond plakt, zitten. De huid beschadigt als u de kleding lostrekt. 
  • Raak de brandwond als het kan niet aan. Zo houdt u de kans op een infectie klein.
  • Smeer niets op de brandwond.
  • Afdekken van een droge, rode plek is niet nodig.
  • Als de wond open is of als er blaren zijn, doe er dan tijdelijk plastic huishoudfolie of een vet gaas op. Zo kan er geen vuil bij komen. Ook gewoon verband of een schone theedoek kan, maar dat gaat aan de wond vastplakken.
  • Houd de rest van het lichaam warm, bijvoorbeeld met een deken.
  • U kunt paracetamol gebruiken tegen de pijn.
  • Bedenk ook wat u kunt doen om in het vervolg verbranding te voorkomen.

Meer informatie over brandwonden

Kijk voor meer informatie over brandwonden op de site van de Nederlandse Brandwonden Stichting.

De informatie over brandwonden is gebaseerd op de wetenschappelijke richtlijn voor huisartsen, de NHG-Behandelrichtlijn Brandwonden.

Thuisarts logo De informatie die hierboven staat komt van Thuisarts.nl en is 18 dec 2018 nog aangepast.

Behandeling

Meestal wordt de wond gekoeld met zacht stromend lauw water of natte steriele doeken. De arts beoordeelt de wond en bespreekt de behandeling. Dat kan een behandeling zijn met:

  • vocht inbrengende crème zonder parfum, bijvoorbeeld Calendula
  • Urgotul AG: antibacterieel gaas
  • Flammazine (ZSD): verband met verzachtende antibacteriële zalf

Pijnstilling

Als het nodig is, krijgt de u pijnstilling op de Spoedeisende Hulp. Thuis kunt u paracetamol innemen of de pijnstilling van het recept.
Bij paracetamol gebruikt u niet meer dan 4 keer per dag 2 tabletten paracetamol 500 mg.

Antibiotica

Als het nodig is, krijgt de u een recept voor antibiotica.

Tetanus

Afhankelijk van de wond en van de persoonlijke omstandigheden, krijgt u soms een injectie tegen de bacterie tetanus.

Eigen medicijnen

Gebruikt u medicijnen? Dan kunt u deze gewoon blijven gebruiken.

Adviezen voor thuis

U krijgt uitleg over hoe u thuis de wond moet verzorgen.

  • Soms lekt er wondvocht door het verband. Dit is het vocht uit de blaren en de flammazinezalf. Laat het verband altijd zitten!
  • Heeft u brandwonden aan vingers, handen, armen of benen? Doe dan een paar keer per dag oefeningen. Uw gewrichten worden dan minder stijf.

Zo gaat het verder

Na de behandeling krijgt u een afspraak voor een controle op de polikliniek Chirurgie of Spoedeisende Hulp.
Bij de eerste controle bespreekt de arts met u de diepte van uw brandwond en de genezing.  De arts controleert de wond en bespreekt de behandeling met u.

Pijn

Het controleren van een brandwond kan pijn doen. Wij adviseren u om ongeveer 1 uur voor de afspraak een pijnstiller zoals paracetamol te gebruiken. Dit geldt zeker voor een kind!

  • Volwassene: 2 tabletten paracetamol 500 mg
  • Kind: afhankelijk van het gewicht van uw kind. Lees de bijsluiter of overleg met uw huisarts

Wanneer moet u ons bellen?

Iedere behandeling heeft risico’s. Bij deze behandeling bestaat een kleine kans op een infectie. Bel de Spoedeisende Hulp als u 1 of meer van deze klachten heeft:

  • meer dan 38,5 graden
  • zwellen, pus of roodheid rondom de wond
  • de pijn wordt erger ondanks pijnstilling
  • het verband van de wond raakt los

Prik nooit in een blaar. Er kan dan een infectie ontstaan. Een blaar mag wel vanzelf opengaan.

Contact

Heeft u na het lezen van deze informatie nog vragen? Stel uw vraag aan de polikliniek via MijnOLVG of per e-mail. Op werkdagen kunt u ook bellen.

Polikliniek Chirurgie, locatie Oost, P3
020 599 30 58 (op werkdagen van 08.15 tot 16.15 uur)
chirurgie@olvg.nl

Polikliniek Chirurgie, locatie West, route 6
020 510 88 80 (op werkdagen van 08.15 tot 16.15 uur)

Als de polikliniek niet bereikbaar is, belt u met klachten die echt niet kunnen wachten naar de Spoedeisende Hulp via het algemene telefoonnummer van OLVG.

OLVG, locatie Oost
020 599 91 11

OLVG, locatie West
020 510 89 11

De informatie op deze pagina is afkomstig van de afdeling Spoedeisende Hulp van OLVG. Laatst gewijzigd:

Een deel van de informatie op deze pagina komt van Thuisarts.nl. Thuisarts.nl wordt gemaakt door het Nederlands Huisartsen Genootschap. De Federatie Medisch Specialisten, Patiëntenfederatie Nederland en Akwa GGZ werken mee aan Thuisarts.nl.