Verhoogd PSA en de indicatie voor een MRI prostaat

Als uw patiënt persisterend een verhoogd PSA (> 3 ng/ml) heeft, is er vaak reden tot verder onderzoek. Het is dan belangrijk om beter geïnformeerd te zijn over de prostaat. Als het PSA onder de 10 is, is het eerste onderzoek een echo van de prostaat om een volume bepaling te doen. Een grotere prostaat heeft meer prostaatcellen die meer PSA produceren, dus bij een aanzienlijke vergroting van de prostaat kan een PSA tot 10 nog goed normaal zijn. 

Wij hebben een 1,5-lijnspreekuur opgezet waar u patiënten met een niet afwijkend rectaal toucher van de prostaat en een PSA  tussen 3 – 10 ng/ml naar kunt verwijzen voor een éénmalig consult. Tijdens dit consult wordt een volumebepaling van de prostaat (echo) verricht om op basis daarvan te beoordelen of aanvullend onderzoek in de zin van een MRI prostaat of prostaatbiopten nodig is. Zie ook het bericht over ons 1,5-lijnspreekuur. 

Om een risico inschatting te maken gebruiken wij de prostaatwijzer (www.prostaatwijzer.nl) die een op wetenschappelijk onderzoek gebaseerde calculatie doet van de kans op het diagnosticeren van prostaatcarcinoom. Als daar een verhoogde kans op prostaatcarcinoom uitkomt, zal verder onderzoek ingezet worden met behulp van een MRI prostaat. 
 
Een goede beoordeling van een MRI prostaat is een specifieke tak van sport. De European Association of Urology (EAU) richtlijn voor prostaatcarcinoom zegt hierover 'MRI inter-reader reproducibility remains moderate at best which currently limits its broad use by non-dedicated radiologists' en adviseert ook om een MRI prostaat niet te gebruiken voor initiële screening op prostaatcarcinoom.

Als er op een MRI prostaat afwijkingen zichtbaar zijn, volgen perineale biopten van de prostaat. Maar ook als er op de MRI scan geen afwijkingen zichtbaar zijn, kan er soms toch reden zijn voor prostaatbiopten als de PSA density te hoog is. De PSA densitiy is de verhouding tussen de grootte van de prostaat en de hoogte van het PSA. Studies hebben aangetoond dat bij een verhoogde PSA density en een niet afwijkende  MRI prostaat toch bij 18% van de patiënten een klinisch significant prostaatcarcinoom (> ISUP 2) wordt gediagnosticeerd (referentie: EAU guidelines prostate cancer). Zo kan alleen een niet afwijkende MRI van de prostaat dus schijn veiligheid geven. 
 
PSA en de interpretatie hiervan kent veel nuances. Als u hier vragen over heeft, kunt u die altijd stellen via een teleconsult. Wij denken graag met u mee!