Niertransplantatie : een gezonde nier krijgen van iemand anders

Nierschade: niertransplantatie

Wat is een donornier bij ernstige nierschade?

Als uw eigen nieren niet meer goed genoeg werken om uw bloed schoon te maken, kunt u een donornier krijgen. U kunt een nier krijgen van een donor die is overleden of van een levende donor.

Een andere naam is niertransplantatie.

U krijgt eerst onderzoeken of uw conditie goed genoeg is om een donornier te krijgen.

Sommige mensen met diabetes type 1 kunnen tegelijk een donor-alvleesklier krijgen als ze een donornier krijgen. Ze krijgen dan soms eerst een donornier, en later een donor-alvleesklier. Of ze krijgen in 1 keer een donornier en donor-alvleesklier.

Hoe krijg ik een donornier bij ernstige nierschade?

U kunt een donornier krijgen van een levende donor. Dit is meestal iemand uit uw eigen omgeving. Dit hoeft geen familie te zijn. Het kan ook de partner of een vriend of vriendin zijn. De risico’s voor de donor zijn klein.

Voor een nier van een overleden donor komt u op een wachtlijst. Het kan een paar jaar duren voordat u een nier krijgt. De wachttijd hangt bijvoorbeeld af van uw leeftijd en uw bloedgroep. 
Als u ook diabetes heeft, kunt u eerder op de wachtlijst komen. 
Werken uw nieren tijdens het wachten steeds slechter, dan is dialyse of buikspoeling nodig.

Na de operatie blijft u medicijnen slikken om te zorgen dat uw lichaam de donornier niet aanvalt. Normaal ruimt uw afweersysteem vreemde stoffen op, zoals bacteriën. Als u een donornier krijgt, ziet uw afweersysteem dit ook als iets vreemds. Het wil de donornier dan aanvallen. Dit heet afstoten.

Om te zorgen dat uw afweersysteem de donornier niet aanvalt, krijgt u medicijnen zoals prednison, ciclosporine om in te nemen, mycofenolzuur, tacrolimus of everolimus. Meestal krijgt u 2 of 3 van deze middelen.  
Ook komt u regelmatig op controle bij de specialist in nierziektes (internist-nefroloog). 

Het kan gebeuren dat u een ander merk medicijn krijgt van de apotheek. Gebruikt u azathioprine, ciclosporine, everolimus of tacrolimus? Dan kan wisselen van merk grote problemen geven. Artsen, apothekers en zorgverzekeraars hebben afgesproken dat je bij deze medicijnen niet zomaar van merk mag wisselen. 
Gebeurt dit toch? Bespreek het met de apotheker.

Lees hier meer over de afspraak over wisselen van merk.

Wat zijn de risico’s van een donornier?

Met een donornier kunt u deze klachten krijgen:

• Uw afweersysteem valt de donornier aan. Dit heet afstoting.
• U krijgt bijwerkingen van de medicijnen tegen afstoting, zoals:
  • ontstekingen, bijvoorbeeld in uw keel, longen of urinewegen
  • diabetes
  • zwaarder worden
  • trillen
  • hoge bloeddruk
  • kanker, bijvoorbeeld van de huid

Wat gebeurt er met mijn bloedvat-toegang bij een donornier?

Als u een donornier krijgt, heeft u geen dialyse meer nodig. De aanprik-plek of de lijn voor dialyse heeft u dan niet meer nodig.

Een lijn voor dialyse wordt altijd weggehaald als u geen dialyse meer krijgt.

Samen met uw arts beslist u of u de aanprik-plek houdt. Of dat de arts de aanprik-plek dichtmaakt. 

U bespreekt bijvoorbeeld deze dingen met uw arts:

• U heeft misschien de aanprik-plek in de toekomst weer nodig voor dialyse.
• Misschien heeft u klachten van de aanprik-plek, zoals koude handen. Of u vindt het niet mooi dat u een aanprik-plek onder uw huid heeft.
• Houdt u de aanprik-plek? Uw ader is op die plek nog wel dikker dan normaal. Hierdoor stroomt het bloed er sneller doorheen. Uw hart moet hierdoor harder pompen, wat zwaar voor uw hart kan zijn.

Hoe gaat het verder met een donornier?

Een donornier kan uw leven jaren langer maken.

Hoe lang u met een donornier kunt leven, verschilt per persoon.

• Een nier van een overleden donor blijft gemiddeld 10 tot 15 jaar goed werken.
• Een nier van een levende donor blijft gemiddeld 15 tot 20 jaar goed werken.

Vaak kunt u daarna nog een keer een donornier krijgen.

Meer informatie over nierschade

• Wilt u meer weten over nierschade, ga naar de website van:
  • Nieren.nl
  • de Nierpatiënten Vereniging Nederland
  • de Nierstichting
• Hulp bij kiezen welke behandeling u wilt en welke het beste bij u past: Nierwijzer met filmpjes van nierpatiënten.
• Informatie over een donornier krijgen: Transplantatiestichting.nl.
• Informatie over ziekenhuizen die nierschade behandelen: Ziekenhuischeck.nl.

We hebben de informatie over nierschade gemaakt met:

• de richtlijn voor artsen en andere mensen die in de zorg werken over chronische nierschade
• de richtlijn voor artsen over nierfunctievervangende behandeling
• de Landelijke Samenwerkingsafspraak Laboratoriumdiagnostiek bij nieraandoeningen
• de richtlijn voor artsen over diabetische nefropathie
• de richtlijn voor artsen over zorg bij eindstadium nierfalen