Voedingsadvies voor en na een operatie : wat u zelf kunt doen bij een darmoperatie of een andere operatie

Herstellen kost veel energie voor het lichaam. Het is daarom belangrijk dat uw lichaam genoeg energie heeft om te herstellen. Dit doet u door de juiste voedingsstoffen te eten.  Vooral eiwit en vitamine D zijn belangrijk.

Eet voldoende eiwit

• Eiwit is nodig voor uw spieren, organen, bloed en voor het genezen van wonden.
• U vindt eiwit in vlees, vis, kip, ei, peulvruchten, vleesvervangers, noten, kaas, melk en producten met melk.
• Ook zijn er speciale eiwitrijke producten in de supermarkt, bij de drogist, of online.
• U kunt eiwitrijke producten herkennen aan de woorden “protein”, “proteïne” of “eiwit”. Vaak staan deze woorden groot op de verpakking.
• Voor en na een operatie heeft u meer eiwit nodig dan normaal: minimaal 1,2 gram eiwit per kilo lichaamsgewicht.

Aanbevolen dagelijkse hoeveelheid eiwit per kilogram lichaamsgewicht

Let op bij een nierziekte

Overleg dan met de verpleegkundige of dietist hoeveel eiwit u nodig heeft. Te veel eiwit kan schadelijk zijn. 

Eet genoeg 

Uw lichaam heeft voldoende energie nodig. Dat zijn calorieën. Hoeveel energie iemand nodig heeft is voor iedereen anders.

Eten kan moeilijk zijn voor of na een operatie. Bijvoorbeeld omdat u geen honger heeft, omdat u misselijk bent of omdat u nuchter moet zijn. Toch is het belangrijk dat u eet wanneer dit kan. Als u weinig eet, dan kunt de volgende dingen merken:

• Uw wonden genezen minder snel.
• U heeft meer kans op een infectie.
• Uw spieren worden zwakker en u bent sneller moe. 

Extra vitamine D

Vitamine D is belangrijk om spieren goed te laten werken, en om stevige botten te behouden. Het lichaam maakt vitamine D uit zonlicht. Sommige mensen hebben extra vitamine D nodig.

De volgende mensen hebben extra vitamine D nodig:

• Kinderen van 0 tot en met 3 jaar: 10 microgram
• Iedereen van 4 tot en met 69 jaar met een donkere huidskleur: 10 microgram
• Iedereen van 4 tot en met 69 jaar die overdag niet veel in de zon komt of de huid bedekt: 10 microgram
• Vrouwen van 50 tot en met 69 jaar: 10 microgram
• iedereen van 70 jaar en ouder: 20 microgram

U kunt vitamine D kopen bij de apotheek en bij een drogist. Kies voor vitamine D3. Vaak zijn de tabletten goedkoper bij de drogist dan bij de apotheek. Tabletten van de apotheek en de drogist werken even goed.

Om uw spieren goed te houden, is het belangrijk om actief te blijven. Als u uw spieren niet gebruikt, worden ze zwakker.

Daarom is het belangrijk om voor en snel na de operatie  te bewegen. Probeer elke dag een half uur te bewegen. U kunt bijvoorbeeld wandelen, fietsen, in de tuin werken of klusjes in huis doen, zoals boodschappen halen. 

U mag na de operatie weer alles drinken. Als dit goed gaat, dan kunt u weer proberen te eten. Bijvoorbeeld brood, vla of yoghurt. U mag ook een warme maaltijd eten. Door te eten gaan uw darmen weer werken.

Na de operatie kunt u misselijk zijn. Bent u misselijk of heeft u overgegeven? Vertel dit aan uw verpleegkundige of arts. Soms kunt u medicijnen tegen misselijkheid krijgen. Probeer zo snel mogelijk opnieuw iets te eten of te drinken.

Wat u zelf kunt doen

Het lichaam heeft vooral eiwit nodig om te herstellen van een operatie. U kunt zelf zorgen dat u meer eiwit in uw voeding krijgt:

• Eet 6 tot 7 kleine maaltijden per dag. Eet geen grote porties.
• Kies voor eten met veel eiwitten, zoals kwark, melk, kaas, ei, vlees, vis of vleesvervanger.
• Kies voor dranken met veel eiwitten, zoals melk, karnemelk en chocolademelk.
• Blijf ook in beweging tijdens uw verblijf in het ziekenhuis.

Hoelang u na de operatie extra eiwit nodig heeft

 U heeft tot ongeveer 4 weken na de operatie meer eiwit nodig. Soms is het  voor het herstel nodig om langer dan 4 weken extra eiwit te gebruiken.

Gezonde voeding en manier van leven kunnen u helpen bij uw herstel. Ook kan het helpen om u beter te voelen als u ziek bent. 

Tips gezonde voeding en leefstijl

• Zorg dat u een gezond gewicht heeft en blijft houden.
• Blijf bewegen.
• Eet veel volkoren producten, groente, fruit en peulvruchten.
• Zorg dat u genoeg slaapt, ongeveer 7 tot 9 uur per nacht.
• Eet niet te veel bewerkte producten. Deze bevatten vaak veel zout, vet en suiker.
• Drink geen dranken met veel suiker, vooral als u op uw gewicht wilt letten.
• Drink geen alcohol.
• Rook niet.

Eet geen of minder vlees

Uit onderzoek blijkt dat te veel vlees eten niet gezond is. Vooral bewerkt en rood vlees is minder gezond. 

• Eet niet meer dan 500 gram vlees per week, inclusief wit vlees. Hiervan mag maximaal 300 gram rood vlees zijn.
• Eet zo weinig mogelijk bewerkt vlees, zoals rookworst, rookvlees, filet americain en verschillende soorten worst.
• Eet liever wit vlees, zoals kip of kalkoen en ook ei, vis en plantaardige vleesvervanging zoals tofu, tempé, falafel, groenteballetjes of linzenburgers.
• Gebruik vaker beleg zoals humus, 100% pindakaas, zuivelspread of kaas.
• Als u vleeswaren kiest, neem dan liever kipfilet of kalkoenfilet.

Blijf in beweging

Blijf ook na de operatie wandelen, fietsen en sporten. Dat helpt bij uw herstel en is altijd belangrijk voor een gezonde manier van leven.

Het advies aan volwassenen is om om elke week minstens 2,5 uur matig intensief te bewegen. Dit betekent dat u iets doet waar u wat sneller van gaat ademen, zoals:

• huishoudelijke klussen zoals stofzuigen of ramen wassen
• tuinieren
• fietsen
• boodschappen doen
• wandelen

Probeer dit te verdelen over meerdere dagen in de week.

Het is ook goed om 2 keer per week oefeningen te doen die uw spieren en botten sterker maken. Denk aan traplopen, wandelen of oefeningen die uw spieren sterker maken. U kunt ook balansoefeningen doen om stevig te blijven staan.