Onderzoek van een overleden persoon : obductie

Obductie is een inwendig onderzoek van het lichaam van een overleden persoon. Een andere naam voor obductie is sectie, autopsie of lijkschouwing. De patholoog doet het onderzoek op een respectvolle manier.
Na het onderzoek ziet u vaak bijna niets meer van obductie. Net als bij een operatie.

Redenen voor een obductie

Er zijn verschillende redenen voor obductie:

• Met een obductie kan de patholoog vaststellen of de ziekte van de overleden persoon erfelijk of besmettelijk is.
• De patholoog kan meer te weten komen over de ziekte, de behandeling en de reden van overlijden. Voor nabestaanden kan dit fijn zijn.
• Obducties zijn erg belangrijk voor de wetenschap. Artsen kunnen patiënten met dezelfde ziekte dan soms beter behandelen.
• U kunt ook zelf obductie aanvragen. Dit kan als u denkt dat de arts een medische fout heeft gemaakt. De arts kan u hier meer over vertellen.

Obductie gebeurt niet bij alle overleden patiënten. De arts vraagt aan de nabestaanden toestemming voor obductie. U kunt 3 antwoorden geven:

• U geeft toestemming. De patholoog onderzoekt uw naaste volledig.
• U geeft geen toestemming. Uw naaste krijgt geen obductie.
• U geeft beperkte toestemming. U bepaalt dan zelf wat de patholoog mag onderzoeken.

De arts geeft u meer informatie over obductie. U kunt zelf ook vragen stellen.

Testament

Als uw naaste een testament heeft opgesteld voor het overlijden, dan kunt u geen toestemming meer geven.

Kinderen tussen 1 en 18 jaar

Bij kinderen tussen 1 en 18 jaar moet de kinderarts een NODO-procedure starten. NODO staat voor nader onderzoek doodsoorzaak. De kinderarts bespreekt dit met u.

Niet-natuurlijke dood

Als iemand overlijdt na een ongeval of misdrijf, heet dat een niet-natuurlijke dood. Een gemeentelijk lijkschouwer en de Officier van Justitie besluiten dan of obductie nodig is.

• Als u toestemming geeft, gaat het lichaam van uw naaste meteen naar de afdeling Pathologie in het ziekenhuis. De patholoog doet de obductie vaak binnen 1 werkdag. De obductie duurt ongeveer 3 uur.
• De patholoog maakt een snee in het lichaam van de overleden persoon.
• De patholoog verwijdert en weegt alle organen. Als u beperkte toestemming heeft gegeven, dan onderzoekt de patholoog alleen de organen waar u toestemming voor heeft gegeven.
• In elk orgaan maakt de patholoog een klein sneetje om de binnenkant te kunnen bekijken. De patholoog verwijdert ook een klein stukje weefsel voor onderzoek.
• Als de patholoog alle organen heeft onderzocht, plaatst hij ze vaak weer terug in het lichaam. Bij sommige organen is verder of later onderzoek nodig. De patholoog plaatst deze organen niet terug. Deze organen worden na het onderzoek apart gecremeerd.
• De patholoog maakt de snee dicht. Vaak ziet u er niets van. Bij obductie van de hersenen kan dat anders zijn. U kunt dit met de arts bespreken.
• De meeste ziekenhuizen vragen apart toestemming voor hersenonderzoek, maar dit is niet verplicht. De hersenen kunnen pas later onderzocht worden. Dit betekent dat de patholoog de hersenen van uw dierbare niet terugplaatst. Als u dit niet wilt, bespreekt dit dan met de arts.
• Wanneer de patholoog klaar is met de obductie, haalt de begrafenisondernemer het lichaam van uw dierbare op. Het lichaam van uw dierbare wordt dan klaargemaakt voor de begrafenis of crematie.
• De obductie heeft geen invloed op de begrafenis of crematie.
• Na de obductie maakt de patholoog een verslag en stuurt deze op naar de arts. Als de arts het verslag heeft, kunt u een afspraak maken om de uitslag te bespreken. Vaak is deze afspraak 1 maand na de obductie.

De patholoog plaatst niet alle organen terug in het lichaam. Soms is het nodig om weefsels en organen langer te bewaren. Bijvoorbeeld in de volgende situaties:

• Het orgaan is zo klein dat de patholoog het met een microscoop moet bekijken.
• Het onderzoek van het orgaan is moeilijk of duurt lang.

Als organen of weefsels bewaard moeten worden, dan cremeert het ziekenhuis deze organen en weefsels later apart. Als het orgaan belangrijk is voor het onderwijs, dan blijft het orgaan wel bewaard.
Als u dit niet prettig vindt, geef dit dan aan bij de arts. Als het bewaren van het orgaan of weefsel nodig is voor een goede obductie, dan bespreekt de arts met u de mogelijkheden.