Zwangerschap buiten de baarmoeder : buitenbaarmoederlijke zwangerschap

Wat is een buitenbaarmoederlijke zwangerschap?

Bij een buitenbaarmoederlijke zwangerschap groeit een bevruchte eicel niet in de holte van de baarmoeder, maar ergens anders:

• bijna altijd in een eileider
• soms in een eierstok
• heel soms ergens in de buik.

Een zwangerschap buiten de baarmoeder kan nooit doorgroeien tot een baby. 
Het is niet mogelijk om de bevruchte eicel te verplaatsen naar de baarmoeder. 

Minder dan 1 op de 100 zwangerschappen is buiten de baarmoeder. 

Hoe ontstaat een zwangerschap buiten de baarmoeder?

• Bij de eisprong komt uit de eierstok een eicel vrij.
• De eicel wordt opgevangen door het uiteinde van de eileider.
• Deze eicel kan bevrucht worden door een zaadcel. Je bent dan zwanger.
• Het zwangerschapsweefsel blijft in de eileider zitten (of soms in de eierstok of ergens in de buik). 
• Daar groeit het zwangerschapsweefsel door. 
• De bevruchte eicel komt dus niet in de baarmoeder terecht. 

Klachten bij een zwangerschap buiten de baarmoeder

Zwangerschapsweefsel heeft buiten de baarmoeder niet genoeg ruimte om te groeien. Dit kan zorgen voor klachten als:

• Wisselende klachten van buikpijn, vaak op de plaats van de buitenbaarmoederlijke zwangerschap. Dat is links of rechts onderin de buik.
• bloed uit de vagina. Dit komt van het slijmvlies in de baarmoeder.

Misschien heb je helemaal geen klachten. Dat kan ook. 

Sommige vrouwen krijgen plotseling heftige klachten als een eileider scheurt. Er komt dan namelijk veel bloed los in de buik terecht. Dit is een ernstige situatie. Klachten zijn:

• plotseling hevige buikpijn, soms ook schouderpijn
• het gevoel dat je moet poepen, terwijl er niets komt als je op de wc zit
• duizeligheid, zweten, een sneller kloppend hart en het gevoel dat je flauw gaat vallen

Adviezen bij een zwangerschap buiten de baarmoeder

• Je kunt je dagelijkse activiteiten gewoon doen.
• Werken kan als dit niet te zwaar is.
• Niet intensief sporten.
• Liever geen seks (geen penis in de vagina).
  Daardoor kan de bevruchte eicel buiten de baarmoeder misschien kapot gaan. Dat kan een gevaarlijke bloeding geven.
• Blijf binnen een uur reisafstand van een ziekenhuis.
• Zorg ervoor dat je iemand kunt bellen om je te helpen als je opeens klachten krijgt. Soms kun je dan niet meer alleen naar het ziekenhuis.

Behandeling bij een zwangerschap buiten de baarmoeder

Er zijn 3 behandelingen, namelijk:

• Afwachten tot het lichaam het zwangerschapsweefsel zelf opruimt. Om dit te controleren kun je elke week bloedonderzoek laten doen. In je bloed wordt je zwangerschapshormoon (HCG) gemeten.
• Een injectie met een medicijn (methotrexaat). Dit medicijn stopt de groei van de zwangerschap. Het lichaam kan daarna het zwangerschapsweefsel opruimen.
• Een operatie: de eileider waar het zwangerschapsweefsel in zit wordt weggehaald, of alleen de bevruchte eicel 

Je kunt afwachten:

• als je geen of weinig buikpijn hebt
• als de hoeveelheid zwangerschapshormoon laag is in het bloed (minder dan 1500 of 2000)
• als er op de echo geen afwijking, verdikking van de eileider of vocht in je buik te zien is

Je krijgt het advies om voor een injectie met medicijnen te kiezen als:

• het zwangerschapshormoon tussen de 2000 en 5000 is
• je geen of weinig buikpijn hebt
• er geen kloppend hartje is gezien op de echo
• de zwangerschap kleiner dan 4 cm is op de echo

De gynaecoloog adviseert een operatie als:

• je veel buikpijn hebt
• op de echo te zien is dat je veel vocht in je buik hebt
• er een kloppend hartje te zien is op de echo
• de zwangerschap 4 cm of groter is op de echo
• het zwangerschapshormoon boven de 5000 is

Verwerken van een zwangerschap buiten de baarmoeder

Een buitenbaarmoederlijke zwangerschap is vaak een grote teleurstelling. Je kunt je verdrietig of onzeker voelen, boos zijn en rouwen. 
Het kan ook zijn dat het niet zo heftig voor je is. 
Iedereen reageert anders. 

• Neem de tijd om het te verwerken.
• Je hoeft je zeker niet schuldig te voelen of te schamen.
• Je kan je jaloers voelen naar anderen die een gezonde zwangerschap hebben.
• Praat erover: met je partner, een vriend(in) en/of je arts of eventueel een psycholoog.
• Ook voor je partner kan het een heftige ervaring zijn.
• Ook voor je partner kan het goed zijn om erover te praten.

Wanneer contact als je een zwangerschap buiten de baarmoeder hebt?

Er is een kleine kans dat je een ernstige bloeding in de buik krijgt. De kans hierop is klein omdat je veel controles krijgt.

Bel dag en nacht direct het ziekenhuis bij deze klachten: 

• pijn links- of rechtsonder in de buik die erger wordt
• hevige buikpijn
• pijn bij bewegen
• pijn bij ademhalen
• pijn bij de schouderbladen (bij liggen)
• snelle hartslag
• duizelig zijn en het gevoel dat je flauwvalt
• misselijk zijn, overgeven, zweten 

De gynaecoloog geeft je het telefoonnummer dat je kunt bellen, dag en nacht. Of bel 112 bij spoed. 

Zorg ervoor dat je iemand kunt bellen om je te helpen als je opeens klachten krijgt. Soms kun je dan niet meer alleen naar het ziekenhuis.

Meer informatie over zwangerschap buiten de baarmoeder

Voor steun en contact met lotgenoten kun je terecht bij Freya.

Hoe is de tekst over zwangerschap buiten de baarmoeder gemaakt?

De tekst is gemaakt door de NVOG en Thuisarts.nl  en gebaseerd op:

• de richtlijn voor huisartsen, de NHG-Standaard Miskraam
• de richtlijn van de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG)

Zij kregen hulp en goedkeuring van het NHG, Het Buikencollectief, de Patiëntenfederatie, Freya, de KNOV en de NVK.