Verzakking : verplaatste organen in de bekkenbodem 

Wat is een verzakking?

Bij een verzakking zitten 1 of meer van de volgende organen niet meer goed op hun plaats:

• de baarmoeder
• de top van de vagina
• de blaas
• de darm

Wat merk ik van een verzakking?

Verzakking van de baarmoeder of vaginatop
U kunt 1 of meer van de volgende klachten hebben:

• U heeft een zwaar gevoel in uw vagina, alsof er iets naar buiten komt.
  Sommige vrouwen hebben het gevoel dat er een bal tussen hun benen zit.
  Of het gevoel dat ze ergens op zitten.
• U heeft een zeurend gevoel of pijn in uw onderbuik, benen of liezen.
  Ook kunt u pijn in uw rug hebben.
• U kunt niet goed zitten, fietsen of wandelen.
• U ziet of voelt de baarmoedermond bij de ingang van uw vagina.
  U kunt het gevoel hebben dat er iets in uw vagina zit. Of dat er juist te veel ruimte is.
• U kunt uw plas of poep niet ophouden. Of u heeft juist moeite met plassen of poepen.
• Vrijen kan anders voelen.

Verzakking van de blaas
U kunt 1 of meer van de volgende klachten hebben:

• U heeft een zwaar gevoel in uw vagina, alsof er iets naar buiten komt.
• U moet vaak plassen.
• U kunt uw blaas niet goed leegplassen.
• U plast met een slappere of sproeiende straal.
• U kunt vaak blaasontsteking hebben. Dat komt doordat u uw blaas niet goed leeg plast.
• U verliest plas.
• Vrijen kan anders voelen.

Verzakking van de darm
U kunt 1 of meer van de volgende klachten hebben:

• U heeft een zwaar gevoel in uw vagina, alsof er iets naar buiten komt.
• U voelt dat uw darm na het poepen niet leeg is. Misschien moet u kort na elkaar meerdere keren terug naar de wc om te poepen.
• Poepen gaat moeilijk (u heeft verstopping) of u kunt uw poep juist niet ophouden.
• Vrijen kan anders voelen.
• U voelt minder goed het verschil tussen een windje en poep.

De klachten worden vaak erger tijdens de dag.
Ze kunnen ook erger worden door zwaar tillen of lang lopen. Er is dan veel druk op de bekkenbodem.
Na platliggen worden de klachten meestal minder.

U kunt ook een verzakking hebben zonder dat die klachten geeft. 

Waardoor heb ik een verzakking?

Spieren en banden houden uw baarmoeder, de blaas en de darm op hun plaats. Banden zijn een soort elastiekjes.
De spieren en banden kunnen zwakker worden of beschadigd raken.
Dan kunnen uw organen zakken. Tot in de vagina of naar buiten.

U heeft meer kans op een verzakking door 1 of meer van deze dingen:

• een bevalling
• overgewicht
• veel hoesten (bijvoorbeeld door COPD of roken)
• vaak hard persen bij het poepen
• als uw moeder of zus ook een verzakking heeft (gehad)
• ouder worden

Deze dingen kunnen uw verzakkings-klachten ook erger maken.

Gezond leven tegen klachten door een verzakking

Minder druk op uw bekkenbodem kan de verzakking en uw klachten minder maken.
Zo kunt u de druk op uw bekkenbodem minder maken:

• Val af als u te zwaar bent.
• Stop met roken. U hoest dan mogelijk minder, waardoor er minder druk op de bekkenbodem komt.
• Til geen zware dingen. Til bijvoorbeeld liever de boodschappen in 2 keer in de auto.
• Zorg dat u niet hoeft te persen bij het poepen. Dat doet u door de poep zacht te houden.
  Zo houdt u uw poep zacht:
  • Drink minstens 1,5 liter per dag.
  • Eet veel vezels (25 tot 30 gram). Vezels zitten bijvoorbeeld in fruit, volkorenbrood en groente.
  • Beweeg actief, 2,5 uur per week of langer.
  • Soms helpt dit niet genoeg. Gebruik dan medicijnen om uw poep zacht te houden.

Behandeling van een verzakking

U kunt kiezen welke behandeling u wilt:

• niets doen
  Als u weinig klachten heeft, hoeft er niets te gebeuren.
  Een verzakking kan geen kwaad.
   
• gezonder leven en adviezen opvolgen: uw leefstijl aanpassen
  Dit kan helpen als u een kleine verzakking heeft.
   
• bekkenbodem-oefeningen (zelf of met hulp van een bekken-fysiotherapeut)
  Deze oefeningen kunnen helpen bij een kleine verzakking. Ze helpen niet bij een erge verzakking.
  Het is belangrijk dat u de oefeningen uw hele leven blijft doen.
  Na een tijdje hoeft u de oefeningen minder vaak te doen.
  Als u merkt dat de klachten terugkomen, weet u dat u de oefeningen weer vaker moet doen.
  Als u stopt met de oefeningen, komen uw klachten misschien terug.
   
• een ring in uw vagina (pessarium)
  Een ring in uw vagina zorgt ervoor dat uw organen beter op hun plek blijven. Hierdoor worden uw klachten minder of verdwijnen ze helemaal.
  De ring is van kunststof dat je kunt buigen.
  De ring is niet voor iedereen geschikt. Het hangt bijvoorbeeld af van hoe stevig uw bekkenbodem is.
  Artsen noemen deze ring een pessarium.
   
• een operatie
  Er zijn verschillende soorten operaties die helpen tegen een verzakking.
  De gynaecoloog bespreekt met u welke operatie in uw situatie het meest geschikt is.

Welke behandeling u ook kiest, u kunt altijd nog kiezen voor een andere behandeling. U bent dan niet ‘te laat’. Het maakt niet uit of u nu of later kiest voor een andere behandeling. De kans dat een behandeling helpt, blijft hetzelfde.

In de keuzehulp Verzakking vindt u de voor- en nadelen van al deze behandelingen. De keuzehulp helpt u kiezen welke behandeling bij u past. 

Verzakking en pessarium

Hoe gaat het verder met een verzakking?

• Als u niets doet, kunnen uw verzakking en uw klachten lang hetzelfde blijven. 
  De verzakking kan ook erger worden, waardoor u misschien meer klachten krijgt. Of dat bij u gebeurt en hoe snel dat gebeurt, kunnen we niet voorspellen.
   
• Zorgen voor minder druk op uw bekkenbodem blijft belangrijk. Ook als u kiest voor bekkenbodem-oefeningen, een ring in uw vagina of een operatie.
   
• Kiest u voor bekkenbodem-oefeningen? U moet de oefeningen in het begin elke dag doen. Dan merkt u na 6 tot 8 weken of ze helpen of niet.
  Daarna hoeft u de oefeningen minder vaak te doen, maar wel een paar keer per week. De oefeningen worden een onderdeel van uw leven.
   
• Kiest u voor een ring en helpt die goed? Dan kunt u deze jaren blijven gebruiken. U moet de ring wel iedere 3 tot 6 maanden zelf schoonmaken of laten schoonmaken door uw huisarts. 
   
• Kiest u voor een operatie? Dan zijn uw klachten daarna weg. 
  Bij ongeveer 25 van de 100 vrouwen komt de verzakking terug na een operatie. Wanneer dat gebeurt, verschilt per persoon. Als de verzakking terug is, kan dat klachten geven, maar dat hoeft niet. 

Meer informatie over verzakking

Meer informatie en contact met andere vrouwen vindt u bij Bekkenbodem4All. 

De Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG) heeft 4 films over Urineverlies en verzakking. 

Wij hebben de informatie gemaakt met de richtlijn voor huisartsen over plas niet goed kunnen ophouden bij vrouwen.