Droge mond : algemene adviezen

Een mond heeft speeksel nodig om voldoende vochtig te blijven. Speeksel beschermt tegen uitdroging en bacteriën. Speeksel is belangrijk bij het proeven, helpt bij het verteren van voedsel en speeksel zorgt dat het eten makkelijk door de keel gaat.

Bij een droge mond is er meestal te weinig speeksel om de mond vochtig te houden. Het gevoel van een droge mond heet xerostomie.

Klachten

De volgende klachten kunnen ontstaan door een droge mond:

• taai, draderig speeksel
• minder smaak of een andere smaak
• problemen met eten, kauwen en slikken
• pijn in de mond
• infectie, tandbederf of oplossen van het glazuur van tanden of kiezen
• problemen met het kunstgebit
• minder zin in eten
• slechte adem
• niet goed kunnen praten
• in de nacht vaak wakker van de dorst

Een droge mond of het gevoel van een droge mond kan verschillende oorzaken hebben zoals:

• ademen met open mond
• niet eten of drinken
• psychische klachten zoals depressie of angst
• een ziekte of een aandoening
• het gevolg van een behandeling

Soms is een onderzoek van de speekselklieren nodig. Uw arts verwijst u dan door naar de polikliniek Mondziekten, Kaak- en Aangezichtschirurgie. U leest hier meer over op de webpagina: Speekselklierfunctie onderzoek.

Algemeen

• Drink water, drink vooral tijdens de maaltijd.
• Rook niet.
• Plaats een luchtbevochtiger in bijvoorbeeld uw slaapkamer.
• Zoek hulp via de huisarts bij psychische klachten of bij stress.

Mondzorg

• Spoel 4 tot 10 keer per dag uw mond met een zoutoplossing. U maakt dit door een halve theelepel zout op te lossen in een glas water.
• Vet uw lippen en mondhoeken in met een vette crème zoals vaseline.
• Poets uw tanden en uw tong met een zachte tandenborstel.
• Gebruik kindertandpasta of een milde tandpasta zonder schuimmiddel (natriumlaurylsulfaat).
• Maak uw tanden en kiezen 1 keer per dag schoon met tandenstokers, ragers of flosdraad.

Als u onvoldoende speeksel heeft, kun u 2 tot 3 keer per dag uw mond met een fluoridespoeldrank spoelen. Vraag uw tandarts om advies.

Eten en drinken

• Geen sterk gekruide, droge en harde voeding.
• Geen dranken zoals koffie en alcohol.
• Een zure smaak, zoet en menthol kan voor meer speeksel zorgen.
• Maak uw eten vochtig met bijvoorbeeld vruchtensap of vruchtenmoes.

Algemeen

• Kauw op suikervrije kauwgom.
• Zuig op een suikervrije snoepje of op een ananasblokje.
• Drink dranken met prik.
• Spoel uw mond met kunstspeeksel.
• Eventueel acupunctuur en elektrostimulatie.

Kunstspeeksel

Als u voldoende speeksel heeft, is het niet nodig om kunstspeeksel te gebruiken.

Kunstspeeksel koopt u bij de drogist of de apotheek. De zorgverzekeraar vergoedt deze producten niet. De ervaringen van patiënten met kunstspeeksel zijn wisselend. Het kan een zoektocht zijn om het juiste middel te vinden.

In het algemeen kunt u het beste beginnen met een spray. Als dit niet goed helpt, kunt u een gel of een mondspoeling proberen.

• Spray: volg de aanwijzing op de verpakking.
• Gel: breng 1 tot 2 cm gel of zoveel als nodig met de vingertop aan in uw mond of op uw tong.
• Mondspoeling: 2 keer per dag gedurende 30 seconden de mond spoelen, het product niet doorslikken.

Medicijnen kunnen helpen als de droge mond komt door radiotherapie of door een ziekte van de speekselklieren. Uw arts bespreekt de mogelijkheden met u.

Pilocarpine

Dit medicijn stimuleert de speekselklieren en de traanklieren. Het effect is niet wetenschappelijk bewezen. Het duurt ongeveer 2 maanden voordat dit medicijn effect heeft. Bekende bijwerkingen van prilocarpine zijn overmatig zweten, een warm hoofd en hoofdpijn.

Het ligt aan uw conditie en welke medicijnen u gebruikt of u mogelijk pilocarpine kunt gebruiken. Houd er rekening mee dat uw zorgverzekeraar pilocarpine soms niet vergoedt.