home

Chemotherapie en immunotherapie : behandeling bij kanker

Chemotherapie en immunotherapie zijn behandelingen met medicijnen tegen kanker. U krijgt de medicijnen in pillen, via een injectie of via een infuus. De zorgverlener bespreekt met u welke medicijnen het beste voor u zijn. U beslist samen of u start met de therapie. U kunt tijdens de behandeling ook digitale begeleiding van ons krijgen via De Onco Monitor in MijnOLVG. U hoeft dan minder vaak naar het ziekenhuis te komen.

Over chemotherapie

Bij chemotherapie krijgt u medicijnen die ervoor zorgen dat de kankercellen stoppen met groeien of minder snel groeien. Deze medicijnen heten cytostatica. Er zijn veel verschillende soorten cytostatica.

Doel van chemotherapie

U kunt een behandeling met chemotherapie krijgen om 2 redenen:

  • Om te genezen. Dit heet een curatieve behandeling.
  • Om minder klachten te hebben of de ziekte te remmen. Dit heet een palliatieve behandeling.

Curatieve behandelingen

  • Chemotherapie zonder een operatie.
  • Chemotherapie na een operatie. U krijgt dan chemotherapie om het risico kleiner te maken dat de kanker terugkomt. Dit heet adjuvante chemotherapie.
  • Chemotherapie vóór een operatie. Dit heet neo-adjuvante chemotherapie.
  • Chemotherapie en immunotherapie.

Over immunotherapie

Immunotherapie is een behandeling met medicijnen die het afweersysteem van uw lichaam sterker maken. Het afweersysteem kan de kankercellen dan beter doden. Het afweersysteem van het lichaam wordt ook wel het immuunsysteem genoemd.

Doel van immunotherapie

U kunt een behandeling met immunotherapie krijgen om 2 redenen:

  • Om te genezen. Dit heet een curatieve behandeling.
  • Om minder klachten te hebben of de ziekte te remmen. Dit heet een palliatieve behandeling. De ziekte kan niet genezen.

Curatieve behandeling

  • Immunotherapie zonder andere behandeling. Sommige soorten kanker reageren goed op immunotherapie. De behandeling kan de tumor vernietigen.
  • Immunotherapie en chemotherapie.
  • Immunotherapie na een andere behandeling, om de kans op genezen groter te maken. Bijvoorbeeld na een operatie of bestraling. Het doel is de kankercellen te vernietigen die nog in het lichaam zitten. Dit kunnen ook hele kleine onzichtbare uitzaaiingen zijn. Deze uitzaaiingen heten micrometastasen. De behandeling wordt een adjuvante behandeling genoemd.

Meer over de medicijnen

  • Chemotherapie of immunotherapie kan bestaan uit 1 of meerdere soorten medicijnen. Nadat u de medicijnen heeft gekregen, volgt steeds een rustperiode van enkele dagen of weken. Elke periode waarin u medicijnen krijgt, heet een kuur. Meestal bestaat de behandeling uit meerdere kuren.
  • Kankercellen reageren verschillend op chemotherapie en immunotherapie. Voor een zo goed mogelijk resultaat is vaak een combinatie van verschillende medicijnen nodig.
  • U kunt de medicijnen op verschillende manieren krijgen: via een injectie, een infuus of met tabletten. Dit is afhankelijk van de soort medicijnen.
  • Uw zorgverlener geeft u informatie over de medicijnen die u krijgt. Ook krijgt u informatie over mogelijke bijwerkingen.

Andere medicijnen kunnen de werking van chemotherapie en immunotherapie beïnvloeden. Zorg daarom dat uw zorgverlener weet welke medicatie u nog meer gebruikt. Zeg het ook wanneer u aspirine, voedingssupplementen of vitaminetabletten gebruikt.
Geef ook bij behandelingen door andere zorgverleners door dat u chemotherapie of immunotherapie krijgt. Denk aan uw tandarts en mondhygiënist.

Resistentie tegen chemotherapie of immunotherapie

Sommige kankercellen reageren eerst goed op de chemotherapie of immunotherapie. Na een tijdje reageren ze niet meer op de medicijnen. De kankercellen worden dan resistent. Dan kan soms een behandeling met een ander soort middel helpen.

Controle voor start van elke kuur

Chemotherapie en immunotherapie heeft effect op uw beenmerg. Daarom meten we voor elke kuur uw witte bloedcellen, bloedplaatjes en rode bloedcellen. Na de controle van het bloed heeft u een afspraak met de zorgverlener. U bespreekt of u voldoende hersteld bent om met de volgende kuur te starten.

Gesprek oncologieverpleegkundige

Voordat u start met chemotherapie of immunotherapie heeft u een gesprek met de oncologieverpleegkundige. Tijdens dit gesprek krijgt u veel informatie. Bijvoorbeeld over de medicijnen, de bijwerkingen, De Onco Monitor, gevolgen voor het dagelijks leven. Ook bespreekt u praktische zaken die u voor de behandeling moet regelen. Natuurlijk kunt u tijdens het gesprek zelf ook vragen stellen. Na het starten van chemotherapie of immunotherapie heeft u voor elke kuur een controle-afspraak met een zorgverlener.

Een goede voorbereiding van het gesprek kan u en uw naaste helpen tijdens de chemotherapie of immunotherapie. Denk aan de volgende zaken:

  • De informatie die u van de arts heeft gekregen lezen.
  • We adviseren u te bedenken welke vragen u voor de zorgverlener heeft. Lees meer op onze webpagina Zo bent u goed voorbereid op uw gesprek in OLVG.
  • U krijgt uitleg over medicijnen. Haal daarom bij de apotheek de medicijnen op die u moet gebruiken voor de start van de eerste kuur.

Neem iemand mee naar het gesprek

Neem een volwassene mee die weet welke ziekte u heeft. Samen staat u sterk en onthoudt u meer. Uw naaste kan ook vragen stellen. Na het gesprek kunt u met elkaar alles bespreken.

Zo bereidt u zich voor

Bezoek aan de tandarts

  • Het is belangrijk dat uw gebit en tandvlees in een zo goed mogelijke conditie zijn voordat u aan de behandeling begint. We adviseren u daarom om voor de behandeling naar de tandarts te gaan.
  • Het verwijderen van tanden of kiezen kunt u het beste voor het begin van de kuren laten doen. Wondjes kunnen dan beter genezen.
  • Houd uw kunstgebit of tandprothese goed schoon. Zorg ook dat het kunstgebit of de prothese goed past. U heeft dan minder kans op drukplekken.
  • Als u tijdens de behandeling voor een ingreep naar de tandarts of mondhygiënist gaat, adviseren we u dit eerst te bespreken met uw zorgverlener in OLVG.
  • Vertel altijd aan de tandarts dat u met chemotherapie of immunotherapie behandeld wordt.

Sporten en bewegen

Sporten en bewegen kunnen helpen om u beter te voelen tijdens de behandeling met chemotherapie of immunotherapie. Een goede conditie helpt bij het herstellen na een behandeling. Bewegen kan ook helpen tegen psychische klachten als angst en somberheid. U leest hier meer over op de webpagina: Bewegen bij kanker.

Voeding

De behandeling van kanker kan veel van uw lichaam vragen. U kunt soms moeilijker eten, bijvoorbeeld omdat u misselijk bent of omdat uw smaak verandert. Om in een goede conditie te blijven, is het belangrijk om goed te blijven eten. Het helpt u om uw gewicht goed te houden. Ook herstelt u dan beter.
Het is meestal niet nodig om anders te gaan eten dan u gewend bent. U heeft meestal dezelfde voedingsstoffen nodig als voordat u ziek werd. Het kan wel goed zijn om voeding met extra eiwit te eten. U leest hier meer over op de webpagina: Voeding bij kanker.

Innemen of meenemen van medicijnen

Gebruikt u medicijnen die u voor de chemotherapie of immunotherapie nodig heeft? Dan neemt u deze mee of in zoals u met de oncologieverpleegkundige heeft besproken.

Laat voor elke controle-afspraak uw bloed controleren

  • In OLVG: minimaal 1 uur voor de controle-afspraak
  • Op een andere locatie: minimaal 24 uur voor de controle-afspraak.
  • Maak een afspraak bij de afdeling Bloedafname.
  • U moet een laboratoriumformulier laten zien. U vindt dit in MijnOLVG > Menu > Aankomende onderzoeken en verrichtingen.

Zo gaat de behandeling

Kuurkompas vragenlijst

Vanaf 3 dagen voor elke controle-afspraak kunt u de afspraak voorbereiden. Dit doet u in de Kuurkompas vragenlijst. In de vragenlijst kunt u laten weten hoe het met u gaat en wat u wilt bespreken. Bij een telefonische afspraak kunt u ook aangeven dat u liever naar het ziekenhuis komt voor de afspraak. U ontvangt de Kuurkompas vragenlijst digitaal via MijnOLVG.
U bepaalt zelf of u gebruik wilt maken van de vragenlijst Kuurkompas. U bent dit niet verplicht. U kunt ons nog steeds telefonisch bereiken.

Controle-afspraak

  • U heeft voor de start van elke kuur een controle-afspraak met de arts of verpleegkundig specialist. Op de polikliniek, telefonisch of soms via een video-afspraak.
  • Laat 1 uur voor de afspraak bloed afnemen bij Bloedafname in OLVG. De uitslag bespreken we tijdens de controle-afspraak.
  • Haal na de afspraak de medicijnen op bij de apotheek van OLVG.
  • Als het bloed onvoldoende is hersteld, gaat het toedienen van de medicijnen niet door. De zorgverlener bepaalt of de behandeling door kan gaan. De zorgverlener vertelt u wanneer u weer opnieuw bloed moet laten afnemen.
  • U heeft een laboratoriumformulier nodig als u bloed laat afnemen. Dit vindt u in MijnOLVG. 

Toedienen medicijnen

  • Uw behandeling gebeurt op de dagbehandeling, verpleegafdeling of bij u thuis. Dit kan op locatie Oost of locatie West zijn. Het is afhankelijk van welke behandeling u krijgt.
  • U krijgt de medicijnen volgens het schema dat bij uw behandeling hoort. U kunt dit terugvinden in MijnOLVG of in de informatiemap.
  • De medicijnen bij chemotherapie en immunotherapie verlaten uw lichaam via urine, ontlasting, zweet, braaksel en lichaamsvocht. Na maximaal 6 dagen zijn alle medicijnen uit uw lichaam. Dit is afhankelijk van het medicijn.
  • Na het toedienen van de medicijnen kunt u zich zieker voelen door de bijwerkingen van de medicijnen. U krijgt dan speciale medicijnen die zorgen dat u zich beter voelt. Per andere behandeling zijn het ander medicijnen.

Thuistoediening van chemotherapie

Sommige behandelingen kunt u thuis krijgen. De oncologieverpleegkundige van OLVG komt dan op de fiets naar u toe om uw medicatie te geven. Zo hoeft u minder vaak naar het ziekenhuis te komen. Uw zorgverlener bespreekt met u of de behandeling thuis voor u mogelijk is. De OLVG-verpleegkundigen fietsen elke dinsdag en vrijdag naar patiënten om de medicatie te geven. Zij gebruiken hiervoor een speciale bakfiets.

Bijwerkingen

Bij chemotherapie kunt u last krijgen van bijwerkingen zoals misselijkheid en overgeven. Hierdoor kunt soms u niet meer voldoende gaan eten en drinken. U kunt dan uitdrogen en verzwakken.
Niet iedereen wordt misselijk van chemotherapie. Als u last heeft van misselijkheid of braken door de chemotherapie kunt u medicijnen krijgen. Welke medicijnen u krijgt, hangt af van de chemotherapie die u heeft. Voor de start van de behandeling geeft de zorgverlener u meer informatie over de bijwerkingen bij uw behandeling.

Bij de behandeling met chemotherapie kan ook uw uiterlijk veranderen. Uw haar kan bijvoorbeeld uitvallen of uw huid kan er anders uit gaat zien. Het is per behandeling anders hoe uw uiterlijk verandert. Veel veranderingen aan uw huid of haar zijn tijdelijk. Meer informatie leest u op de webpagina Veranderingen in uw uiterlijk bij chemotherapie.

Bijwerkingen kunnen ook zijn:

  • meer kans op infecties
  • meer kans op bloedingen en blauwe plekken
  • diarree
  • irritatie mondslijmvlies
  • veranderingen aan uw huid
  • vermoeidheid
  • oogklachten

Ook bij immunotherapie kunt u bijwerkingen hebben, zoals een allergische reactie en huiduitslag.

De Onco Monitor

De Onco Monitor biedt u digitale hulp thuis bij chemotherapie of immunotherapie. Zo kunnen wij u sneller helpen. Via De Onco Monitor kunt u op elk moment vragen stellen over bijwerkingen van de behandeling.

U krijgt meestal meteen een advies dat bij u past. Een oncologieverpleegkundige belt u als het nodig is. Alleen als het nodig is komt u naar het ziekenhuis.

Deze inhoud kan vanwege de huidige cookie-instellingen niet weergegeven worden.

Om deze inhoud te kunnen zien, verander je cookie-instellingen.

Zo gebruikt u De Onco Monitor

Als u last heeft van klachten, of vragen heeft, kunt u op elk moment controleren of u zorg nodig heeft. Dit werkt als volgt:

  1. Ga naar de app MijnOLVG of de website mijnolvg.nl en log in bij MijnOLVG.
  2. Log in met uw DigiD
  3. Ga via Gezondheid naar ‘Zorgadvies’
  4. Hier kunt u kiezen voor De Onco Monitor. Klik hierop en vul uw klachten in.
  5. Op basis van uw antwoorden op de vragen, krijgt u een advies van ons.
  6. Als het nodig is, bellen wij u op dezelfde dag of de volgende dag.
  7. Let op: zorgverleners bekijken de Onco Monitor op werkdagen tussen 08.00 uur en 16.15 uur. Buiten deze tijden kunt u contact opnemen met de afdeling.

Vragen over MijnOLVG

Heeft u vragen over MijnOLVG of de MijnOLVG-app? Er staan filmpjes over verschillende onderwerpen op onze webpagina MijnOLVG.
U kunt uw vragen over MijnOLVG ook stellen aan onze medewerkers van het Patiënten Servicepunt. U bent welkom bij het Patiënten Servicepunt bij de hoofdingang.

Adviezen voor thuis

De medicijnen bij chemotherapie en immunotherapie verlaten uw lichaam via urine, ontlasting, zweet, braaksel en lichaamsvocht. Maximaal 6 dagen na elke kuur zijn alle medicijnen uit uw lichaam. Dit is afhankelijk van het medicijn.
Er is een kleine kans dat resten van de medicijnen schadelijk zijn voor gezonde mensen. We adviseren u daarom om de eerste 6 dagen na elke kuur de volgende adviezen op te volgen.

Lichamelijk contact

  • U kunt gewoon lichamelijk contact hebben.
  • Gebruik tijdens seks een condoom.
  • Als u of uw partner zwanger wilt worden, bespreek dit dan eerst met de zorgverlener. Chemotherapie kan aangeboren afwijkingen veroorzaken.

Urine en ontlasting

  • Ga zittend plassen, dan komen er geen spatten op de bril. Als er toch spatten op de bril zitten, verwijder ze dan met wc-papier.
  • Doe de deksel dicht en spoel daarna de wc 2 keer.
  • Was uw handen nadat u naar de wc bent geweest.
  • Maak de wc 1 keer per dag schoon met een schoonmaakmiddel.

Overgeven

  • Wanneer u overgeeft in de wc, verwijder spatten met wc-papier. Spoel dan 2 keer door met de deksel dicht.
  • Als het niet mogelijk is om in de wc over te geven, maak de vlekken dan schoon met materiaal dat u weg kunt gooien. Gooi het materiaal daarna in een plastic tas en daarna in een vuilniszak.
    Wees voorzichtig als u de cytostatica in tablet of drank hebt gekregen. Probeer het braaksel niet aan te raken de eerste 2 uur na het innemen van de medicijnen.

Wasgoed

Was wasgoed dat erg bevuild is met urine, ontlasting, braaksel of zweet, apart.

Schoonmaken

U kunt schoonmaken zoals u gewend bent. Alle middelen om schoon te maken zijn geschikt.

Wanneer moet u ons bellen?

Als u vragen heeft of zich zorgen maakt, kunt u op elk moment en bij elke twijfel via MijnOLVG controleren of u zorg nodig heeft. Dit kan via De Onco Monitor.

Bel meteen het ziekenhuis als u 1 of meer van deze klachten heeft:

  • temperatuur boven 38,5 graden
  • koude rillingen
  • bloedneus die langer dan 30 minuten duurt
  • blauwe plekken, zonder dat u bent gevallen of u hebt gestoten
  • een wondje bloedt langer dan 30 minuten
  • bloed in ontlasting of urine
  • plotseling kortademig
  • bloed bij hoesten
  • diarree: meer dan 4 keer dunne ontlasting binnen 24 uur

Bel het ziekenhuis dezelfde dag als u 1 of meer van deze klachten heeft:

  • na 4 keer overgeven binnen 24 uur
  • na 3 dagen obstipatie: u kunt niet of niet goed poepen
  • plotseling uitslag op uw huid

Contact

Heeft u na het lezen van deze informatie nog vragen? Stel uw vraag aan de polikliniek via MijnOLVG. Op werkdagen kunt u ook bellen.

Polikliniek Medische Oncologie en Hematologie, locatie Oost, P2
020 510 88 78 (op werkdagen van 08.15 tot 16.15 uur)

Polikliniek Medische Oncologie en Hematologie, locatie West, route 14
020 510 88 78 (op werkdagen van 08.15 tot 16.15 uur)

Heeft u klachten na uw behandeling die niet kunnen wachten? Dan kunt u na 16.15 uur, voor 08.15 uur en in het weekend bellen naar de verpleegafdeling Medische Oncologie en Hematologie via hetzelfde telefoonnummer als dat van de poliklinieken Medische Oncologie en Hematologie. U krijgt dan een oncologieverpleegkundige aan de telefoon, die ook met de arts kan overleggen als dat nodig is.

Verpleegafdeling Medische Oncologie en Hematologie, locatie West, route 61
020 510 88 78 (op werkdagen van 16.15 tot 08.15 uur en in het weekend)

De informatie op deze pagina is afkomstig van de afdeling Oncologisch Centrum van OLVG. Laatst gewijzigd: